با درود – از جمله پرسش هایی که قریب به اتفاق موکیلن و مراجعین به  دفتر حقوقی ما از ما دارند راجع به داوری دعاوی و اختلافات بین المللی است. اینکه اگر پس از تنظیم قرارداد بین المللی و امضاء آن اختلافی فی مابین طرفین دعوا رخ دهد پاسخ حقوقی نسبت به آن چگونه است؟ برای پرسش هایی از این دست می بایست بدوا توضیحاتی کلی و پایه ای راجع به  داوری دعاوی و اختلافات بین المللی بدهیم.

یک قرارداد بین المللی تجاری به اقتضاء خود نظام حقوقی کشورهای متفاوتی را در بر می گیرد. بر خلاف قرارداد داخلی که توسط افراد مقیم یک کشور، در خاک یک کشور منعقد و اجرا می گردد و چنانچه اختلافی بروز نماید محاکم قضایی آن کشور در صورت درخواست به اختلافات رسیدگی میکنند، قراردادهای بین المللی اینگونه نیستند، افراد/اشخاص با تابعیت ها و اقامت هایی از کشورهای متفاوت با یکدیگر  قرارداد منعقد نمایند، قرارداد ممکن است در خاک یکی از دو شخص یا اشخاص و یا خارج از خاک کشوری که طرفین قرارداد متبوع آنها هستند منعقد گردد، قرارداد ممکن است در خاک یکی از کشورهایی که اطراف قرارداد آن مقیم آن کشور هستند اجرا شود و یا کشورهای دیگر و یا چندین کشور.

بنابر این می بینیم که نظام های حقوقی متعددی در یک قرارداد بین المللی درگیر هستند. از سوی دیگر، محاکم قضایی هر کشور به موجب قوانین داخلی خود صلاحیت قضایی خود را شناسایی و اعمال می کند، بالتبع در این مرحله صلاحیت های قضایی متفاوتی مطرح هستند.

طرفین قراردادهای بین المللی نیز کمتر ترجیح می دهند که اختلافاتشان به دادگاههای دولتی کشور ها، علی الاخصوص دادگاه دولتی کشوری ارجاع داده شود که یکی از طرفین قرارداد متبوع آن است . اشخاص ترجیح می دهند یک مرجعی خصوصی و نه دولتی به اختلافاتشان رسیدگی کند. مضافا بر اینکه رایی که آن مرجع خصوصی صادر می کند هم معتبر و لازم الاجرا باشد و هم کشورهای جهان آن را شناسایی و اجرا نمایند. بنابر این داوری بین المللی بهترین پاسخ به این خواست است.

داوری های بین المللی امروزه رسیدگی به اکثریت قریب به اتفاق اختلافات تجاری بین المللی را بر عهده دارد. طرفین قرارداد حق دارند ضمن قرارداد یا در قراردادی جداگانه، توافق کنند که اختلافاتشان توسط داور / داوران رسیدگی گردد. این توافق در اکثریت قریب به اتفاق نظام های حقوقی کشورهای جهان مورد احترام است. به این معنی که دادگاههای دولتی کشورها به این توافق احترام گذارده و از رسیدگی به اختلافی که طرفین در مورد رسیدگی به آن توافق به داوری نموده اند، خودداری می کنند که این امر به رونق و اعتبار داوری دعاوی و اختلافات بین المللی می افزاید.

آراء داوری بین المللی نیز به موجب کنوانسیون های متفاوتی اعم از دوجانبه یا چند جانبه در مورد شناسایی و اجرای آن حمایت می شوند. به این معنی که بسیاری از کشورهای جهان در مورد شناسایی و اجرای آراء بین المللی به کنوانسیون های جهانی ملحق شده اند.

وکیل پایه یک دادگستری امیر آذرباد