با سلام -در نوشتار وکیل شرکتهای تجاری ، به امور حقوقی شرکتهای تجتری خواهیم پرداخت. پیش نیاز یک وکیل امور شرکت تجاری چیست؟ اینکه مشاور حقوقی شرکت تجاری باید چه امور حقوقی را دنبال نماید؟

از یک وکیل متخصص امور شرکت  مشاوره و وکالت در چه امور حقوقی تجاری را انتظار داریم؟ و به صورت کلی خدمات حقوقی که وکیل امور شرکتهای تجاری ارائه خواهد نمود چیست؟

شرکتهای تجاری بواسطه درگیر بودن در روابط متعدد حقوقی و قراردادی معمولا یا دارای اداره حقوقی ا بخش و دپارتمان حقوقی و قراردادها هستند و یا به صورت دائم یا پاره وقت با یک وکیل قرارداد همکاری دارند.

نیاز به بررسی قراردادها ، اسناد ، توافقات ، مذاکرات حقوقی ، دفاع از شرکت در اختلافات و دعاوی شرکتها ،  وکالت در دعوای شرکت علیه اشخاص ثالث و دهها مورد دیگر ، حضور یک مشاور حقوقی و وکیل را احساس می نمایند. همچنین اگر شرکت دارای روابط تجاری با خارج از کشور باشد ، وکیل برای صادارت نیز می تواند یاری گر شرکت باشد.

علاوه بر این امور، موضوعات تخصصی حقوق شرکتها نیز از چنین حقوقدانی مورد انتظار است. دعاوی حقوقی شرکتها نظیر اینکه؛ چگونه یک مصوبه هیات مدیره ابطال می گردد؟ در چه موردی اقدامات مدیر عامل شرکت نافذ نیست؟ مصوبات مجامع عمومی در چه صورتی قابلیت ابطال دارند؟

آیا امکان  تعدد مدیر عامل در یک شرکت وجود دارد؟ دعاوی راجع به سو استفاده مدیران یا مدیر عامل از اموال یا اعتبارات شرگت چه ارکانی دارد و چگونه طرح و اقامه می شوند.

بنابر این می بینیم که یک وکیل شرکتها علاوه بر اینکه از حقوق موکل خود ( شرکت تجاری ) دفاع میکند، می بایست نسبت به حقوق شرکتهای تجاری نیز مسلط باشد.

 

۱- خدمات حقوقی وکیل شرکتهای تجاری

خدمات حقوقی که یک وکیل شرکتهای تجاری ارائه می دهد ، طیف وسیعی از خدمات را شامل می شود. سعی داریم به مهمترین آنها اشاره نماییم.

• تهیه ، تنظیم قراردادها و اصلاح قراردادها توسط وکیل شرکت

تهیه و تنظیم قراردادهای شرکت یکی از خدمات وکیل شرکت است. اگر یک شرکت امور خود را به صورت حرفه ای و سازماندهی شده انجام می دهید، اصولا تمامی قراردادهایی را که یک شرکت یکی از طرفین آن است ، به نحوی برای اظهار نظر حقوقی تحت نظر وکیل شرکت قرار می گیرد.

برخی اوقات ، خود شرکت از ابتدا قراردادی را به وکیل شرکت سفارش می دهد. سفارش تنظیم قرارداد می تواند از ناحیه مدیران شرکتها یا دپارتمان های متفاوت شرکت باشد.

در این مورد، وکیل شرکت جلسه ای با سفارش دهنده قرارداد برگزار می کند، یا در جلسه ای که به این منظور در شرکت با حضور مدیران مربوطه تشکیل شده است، حضور یافته و از هدف و غایت قرارداد آگاه می شود.

زمانی که وکیل شرکت تجاری پی به این برد که هدف از تنظیم قرارداد چیست ، اقدام می کند به تهیه چهارچوب قرارداد. مواد هر قرارداد از منظر وکیل شرکتهای تجاری متفاوت خواهد بود.

اگر قراردادی که به وکیل سفارش داده شده است، خرید یک ماشین صنعتی باشد، وکیل قرارداد شرکت چهارچوب یک قرارداد خرید را تهیه می کند. برای مشخصات ماشین صنعتی از مدیر آن پروژه یا کارشناسان آن بخش ارتباط خواهد داشت. مدل ماشین صنعتی ، ویژگیها ، کارکرد ها ، کارخانه صنعتی سازنده و بسیاری از مشخصات فنی را وکیل شرکت از آن بخش دریافت می دارد.

معمولا وقتی که به عنوان وکیل شرکت خدمات تنظیم قرارداد را برای شرکت ارائه می کردم، جلسه ای با کارشناسان فنی برگزار می کردم. آنها نکات قابل توجهی را گوشزد می کردند.

حقوق شرکتهای تجاری ، حقوقی کاملا تخصصی  است. قطع نظر از اینکه حقوق تجارت ، حوزه ای تخصصی به شمار می آید، در خود زمینه های حقوق تجارت نیز، زمینه های حقوقی تخصصی به چشم می خورد. از این روی وکیل شرکتهای تجاری دارای دانش حقوق شرکتهای تجاری و تجربه کافی در زمینه حقوق شرکتهای تجاری است.

قوانین و مقررات شرکتهای تجاری

قوانین ناظر بر شرکتهای تجاری ، بسیار بسیار گسترده هستند، از قوانین بودجه گرفته تا قوانین مالیاتی ، قوانین حقوقی و کیفری و اداری و بسیاری از موارد دیگر که به صورت پراکنده در قوانین موضوعاتی به شرکتهای تجاری اختصاص داده شده است.

در این میان، قوانینی که مشخصا ناظر به خود شرکتهای تجاری هستند، از جمله قانون تجارت – لایحه اصلاح قانون تجارت – قانون بخش تعاون ناظر به شرکتهای تعاونی هستند که قوانین مادر حقوق شرکتهای تجاری را تشکیل می دهند.

باب سوم قانون تجارت. به شرکتهای تجاری اختصاص دارد، در این باب از قانون تجارت، انواع شرکتهای تجاری و قواعد راجع به آنها توضیح داده شده است.

قواعد راجع به شرکتهای سهامی که البته جای خود را به لایحه اصلاح قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷ داده است ، شرکت با مسئولیت محدود ، شرکت تضامنی ، شرکت مختلط غیر سهامی ، شرکت مختلط سهامی ، شرکت نسبی آمده است، البته مبحث هفتم از این باب که به شرکتهای تعاونی اختصاص یافته بود، اکنون جای خود را به قانون شرکتهای تعاونی و قانون بخش تعاونی اقتصاد داده است.

 

قراردادهاو روابط شرکتهای تجاری

روابط حقوقی که در شرکتهای تجاری مطرح هستد را به چند دسته تقسیم می کنیم.

 

۱- روابط حقوقی میان شرکت و اشخاص ثالث

اشخاص ثالث هم می تواند اشخاص حقیقی باشند و یا اشخاص حقوقی. قرارادها و توافقاتی که میان شرکت و اشخاص ثالث برقرار می شود از ناحیه مدیران شرکت متعقد و امضاء می گردد. چرا که رکن اداره کننده در شرکت تجاری ، مدیریت است.

در همین جا این نکته ضروری است که حتما بایستی آخرین روزنامه رسمی شرکت را که در بردارنده دارندگان حق امضا از ناحیه شرکت باشند  و ترتیب معاملات شرکت را مطالعه کنید در زمانی که قصد معامله با شرکت را دارید.

مطابق با ماده ۱۱۸ لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، به جز موضوعاتی که تصمیم و اقدام در مورد آنها در صلاحیت مجامع عمومی شرکت نباشد و مشروط به اینکه تصمیمات و اقدامات در محدوده موضوع شرکت باشد، مدیران اختیار لازم را برای اداره امور شرکت دارند.

هیات مدیره نیز یا خود توافقات و قراردادها را منعقد می کند و یا مراتب را به مدیر عامل تفویض و او قرادادهای شرکت را امضاء می نماید. معمولا به لحاظ اهمیت قراردادهای شرکت ، دارندگان حق امضاء یکی از اعضاء هیات مدیره به همراه مدیر عامل است.

بنابر این برای اینکه مطلع باشیم قراردادی که از ناحیه شرکت امضاء می شود دارای اعتبار است یا خیر باید ببینیم دارنده حق امضاء از ناحیه شرکت کیست؟ اختیارات وی تا چه حدودی است؟اختیارات وی در چه زمینه ای است؟ که بررسی این امور معمولا با وکیل شرکت است ، وکیل شرکت با بررسی اساسنامه شرکت ، آخرین روزنامه شرکت که در آن دارندگان حق امضاء شرکت مشخص شده اند و همچنین بررسی آن لاینی که به این منظور در سامانه های اداراه مربوطه وجود دارد می تواند به راستی آزمایی های مورد نظر اقدام نماید.

 

۲-   روابط حقوقی درون شرکت

منظور از اینگونه روابط، روابط حقوقی افراد درونی شرکت است. مانند روابط میان مدیران، بازرسان ، سهامدارن و غیره. در برخی از شرکتها، اساسنامه های تنظیمی حاوی شروطی است که اختلافات حقوقی آنها را به داوری ارجاع می دهد . بنابر این، می بایست قبل از هرگونه اقدام حقوقی به مفاد اساسنامه توجه نمود.

 

امیر آذرباد 

وکیل پایه یک دادگستری

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی

مقالات مرتبط:

• شرکتهای تجاری
• وکالت در دعاوی علیه شرکتهای تجاری به عنوان وکیل شرکت
• مسائل حقوقی شرکتها