با درود – شاید خدمات حقوقی بیشتر شناخته شده یک وکیل پایه یک دادگستری ، وکالت دعاوی از موکلین خود در مراجع قضایی باشد. اما خدمات حقوقی وکیل به حضور در مراجع قضایی محدود نیست، تنظیم قرارداد و مشاوره حقوقی راجع به نحوه تنظیم قرارداد نیز یکی از خدمات حقوقی است.  نوشتار وکیل قراردادها می پردازد به خدمات حقوقی یک وکیل امور قرارداد ، گام هایی که وی برای تهیه و تنظیم قرارداد بر می دارد، مشاوره حقوقی وکیل قراردادها به مراجعین خود.

همچنین توضیحی راجع به انواع قراردادها از حیث موضوع قرارداد ، بین المللی یا داخلی بودن توافق ، نکات مهمی که در تنظیم قراردادها می بایست رعایت گردد تقدیم می شود.

 

 

موضوع نوشتار را با تعریفی که قانونگذار از قرارداد ارائه می دهد شروع میکنیم. قانون مدنی از قرارداد با نام عقد یاد می نماید. ماده ۱۸۳ قانون مدنی ایران، عقد را اینگونه تعریف کرده است: عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد.

آیا قرارداد را باید مکتوب کنیم و یا قرارداد شفاهی هم معتبر است؟

طبق قانون ایران قراردادهای شفاهی و کتبی هر دو معتبرند، اما باید دانست که قرارداد شفاهی بسیار پر ریسک است. مشکلات ناشی از اثبات قرارداد در مراجع قضایی و قانونی بر کسیده پوشیده نیست.

 به عنوان یک وکیل پایه یک دادگستری که قریب به ۱۶ سال وکالت دعاوی را برعهده داشته ام اگر بخواهم تنها یک توصیه حقوقی داشته باشم؛ این است که حتما توافقاتتان را به صورت شفاف به صورت مکتوب تنظیم نمایید.

منظم بودن و روشن بودن تعهدات در یک قرارداد مکتوب موجب می شود که از بسیاری از اختلافات حقوقی آتی جلوگیری شود.

بروز اختلافات همواره تعمدا ناشی از عهد شکنی نیست؛ بسییار اتفاق می افتد که تفسیر متفاوت طرفین از تعهدات و حقوقی که دارند منجر به تاخیر در اجرای قرارداد گردد. بنابر این وجود یک قرارداد شفاف و صریح میتواند مانع از این مشکلات شود.

مزیت تنظیم قرارداد از منظر وکیل قراردادها

وجود قرارداد و اهمیت آن در روباط تجاری و حقوقی بر کسی پوشیده نیست، در زیر به چند مورد اشاره می کنیم.

 

• اثبات رابطه قراردادی 

برخی از اختلافاتی که برای رسیدگی به دادگاهها ارجاع می شوند ناشی از عدم وجود یک قرارداد میان طرفین اختلاف است. در زمانی که طرفین توافقی را برای امری شروع می کنند چون روابط معمولا دوستانه است، شاید کمتر به داشتن یک قرارداد مکتوب فکر میکنند. اما زمانی که اختلاف بر تفسیر یک توافق میان طرفین ایجاد می شود، و یا در مورد تعهدی و هربخش از روابط آنان اختلاف ایجاد می شود، نبود یک قرارداد میان طرفین که موضوع را بتوان بر اساس آن تشخیص داد آغاز ایجاد اختلافات است.

در این شرایط اولین موضوعی که شخص برای احقاق حق خود باید نشان دهد، این است که رابطه قراردادی میان او و شخص مدعی علیه وجود داشته است. منطقی است که اگر شما بخواهید طرف مقابل تعهدی را انجام دهد  ، اولین چیزی که باید نشان دهید این است که او رابطه قراردادی باشما داشته است و بر اساس آن تعهدی در برابر شما دارد. اثبات رابطه قراردادی نیز در صورت عدم وجود یک قرارداد بسیار مشکل خواهد بود.

 

• شناخت تعهدات و حقوق طرفین 

در بالا اشاره کردیم که فقدان قرارداد تا چه اندازه کار را برای اثبات رابطه قراردادی میان طرفین دشوار می کند. اما مخاطرات ناشی از نبود قرارداد مکتوب به آن مشکل نیز محدود نیست.

بعد از اینکه اثبات شد رابطه قراردادی وجود داشته است، شناخت محدوده تعهدات و حقوق طرفین مسئله بعدی است. اثبات تعهدات ، ضمانت اجرایی که برای تخلفهای قراردادی پیش بینی شده است ، تعیین تکلیف فروض مختلفی که در اجرای قرارداد رخ می دهد و شخص با مشورت مشاور حقوقی قراردادها آنها را در قرارداد گنجانده است ممکن است دشورا باشد.

از این روی، وجود قراردادی مکتوب ، راه را برای سوء استفاده اشخاص خواهد بست.

امیر آذرباد

وکیل پایه یک دادگستری

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی

وکیل و مشاور قراردادها